ارزیابی ریسک در تصمیم گیری سرمایه گذاری در پروژه های بالادستی نفت و گاز

فرآیندهای اکتشاف، توسعه و تولید در صنعت نفت همواره با عدم اطمینان و ریسک های متعددی از جمله ریسک های زمین شناسی و فنی، اقتصادی، سیاسی و حقوقی همراه می باشند. تصمیم گیری جهت سرمایه گذاری در میادین نفت و گاز به دلیل عدم قطعیت های فراوان، پیچیدگی، سرمایه گذاری عظیم و ... با ریسک بالایی مواجه است. در فاز اکتشاف، به دلیل شناخت ناکافی از مخزن و عدم دسترسی به اطلاعات دقیق در ارتباط با رفتار مخزن و پیش بینی عملکرد آن، درجه ی عدم قطعیت بسیار بالاست. این در حالی است که در فاز توسعه، عدم اطمینان به شدت در بازیافت نفت تأثیر می گذارد. از سوی دیگر، به دلیل بلندمدت بودن قراردادهای بالادستی نفت و گاز، نوسانِ عوامل مختلف از جمله هزینه ها، قیمت نفت و گاز و متغیرهای اقتصادی مانند نرخ تورم در طول عمر پروژه زیاد و غیرقابل پیش بینی است. شرایط قراردادهای منعقده، نحوه تسهیم ریسک و بازده و شرایط حقوقی و سیاسی حاکم بر قرارداد از دیگر ریسک های پروژه های مذکور به شمار می رود. به همین دلیل، شرکت های بین المللی نفتی در کنار انجام ارزیابی های اقتصادی، ناگزیر از شناسایی عوامل عدم اطمینان و تحلیل ریسک در پروژه های موردنظر جهت سرمایه گذاری می باشند. در این راستا، مدل های مختلفی برای ارزیابی ریسک در پروژه های بالادستی نفت و گاز وجود دارد که برآورد و تحلیل احتمالِ سودآوری پروژه در شرایط عدم اطمینان را امکان پذیر می نماید. این مدل ها، تصمیم گیری مدیران شرکت های نفتی را با تحلیل هم زمان ریسک و بازده تسهیل می نمایند.